گزارش روزنامه دنیای اقتصاد از رویکرد صنعتی شدن با اهرم توسعه پایین دست

شرکتهای بسیاری در کشور در مسیر زنجیره ارزش فعال هستند و شاید مهمترین ارکان صنعتی در ایران را در حوزه اشتغال زایی تشکیل می دهند. اینکه صنایع بزرگ بالادستی به عنوان تولید کننده مواد اولیه محصولات خود را به بخشهای پایین دستی خود و صنایع تکمیلی تحویل داده و کالاهایی با کیفیت و قیمت بالاتر همچنین اشتغالزایی بیشتر تولید کنند معیار اصلی تکمیل زنجیره ارزش است.
گسترش زنجیره ارزش از جمله رویکردهای بسیار مهمی است که در استراتژی صنعتی برخی از کشورها به وضوح به کار گرفته شده و با تکمیل آن شاهد رونق واقعی بسیاری از صنایع در جهان هستیم تا جایی که برخی از کشورها همچون چین یا مخصوصا کره جنوبی بخشی از صنعتی شدن خود را مرهون همین رویکرد در استراتژی صنعتی خود هستند. زنجیره ارزش در سالهای اخیر در صنایع ایران بسیار جدی گرفته شده است و موفقیتهای برجسته ای را
میتوان در این خصوص مشاهده کرد. شرکتهای فعال در زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی در سالهای اخیر موفقیتهای بزرگی داشته اند که چند برابر شدن خرید مواد اولیه در ۱۰ سال اخیر را میتوان یکی از خروجی های اصلی آن به شمار آورد. اینکه بخش اعظم مواد اولیه خریداری شده از بورس کالا به صورت تقیم به تولید ختم میشود بر کسی پوشیده نیست و همین نکته است که نگاه تصمیم سازان اقتصادی را به سمت توسعه زنجیره ارزش معطوف کرده است. هم اکنون توجه به تکمیل زنجیره ارزش در ادبیات اقتصادی کشور به یک رویه بدل شده و فعالان برجسته در حوزه تصمیم سازی در بخش دولتی یا نمایندگان تشکلها به این مهم توجه کرده اند تکمیل زنجیره ارزش را در تمامی صنایع شاهد هستیم مخصوصا آن دسته از صنایعی که از صنایع بالادستی قدرتمندی برخوردار هستند. هر چقدر زنجیره ارزش بیش از قبل تکمیل شود به معنی آن است که اشتغال بیشتری در کشور ایجاد شده همچنین ارزش آفرینی بالاتری را شاهد هستیم توسعه زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی را باید به عنوان یک رکن ملاحظه و مشاهده کرد و آن را یک رویکرد مهم در استراتژی توسعه صنعتی کشور به شمار آورد.

لزوم پیگیری توسعه متوازن صنعت
پتروشیمی با هدف تکمیل زنجیره ارزش معاون وزیر نفت و مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی گفت: هدف گذاریها برای تکمیل زنجیره ارزش باید به عنوان راهبردی مهم در همه بخشها مورد توجه قرار گیرد و سبد محصولات پتروشیمی ایران را با هدف توسعه متوازن متنوع کرد.
به گزارش نیپنا، مرتضی شاهمیرزایی با بیان اینکه ظرفیتهای بسیاری برای توسعه صنعت پتروشیمی در کشور وجود دارد اظهار کرد همزمان با افزایش ظرفیت تولید صنعت پتروشیمی ایران در سالهای آینده و گسترش بازارهای هدف باید در ایجاد ارزش افزوده بیشتر و تولید محصولات نهایی با همکاری و همگرایی هلدینگ ها و شرکت های پتروشیمی گام برداریم. وی ادامه داد: میتوان همسو با تکمیل زنجیره ارزش محصولات مختلف پلیمری و شیمیایی را به صنایع تکمیلی تبدیل و با کاهش خام فروشی به سوی تولید محصولات نهایی و ایجاد ارزش افزوده بیشتر حرکت کرد. معاون وزیر نفت افزود: فعالیتها و دستاوردهای کسب شده در صنعت پتروشیمی ایران به همت و تلاش نیروهای متخصص کشور تحقق یافته است و همین موضوع سبب شده است که شاهد تقاضا برای همکاریهای تخصصی پتروشیمیایی از سوی برخی کشورها و تقاضای خرید کالاها تجهیزات و کاتالیست از شرکتهای ایرانی باشیم
وی اظهار کرد: باید با برنامه ریزی دقیق و منسجم و استفاده از ظرفیتهای دانشگاهی مراکز پژوهشی و همچنین توانمندیهای سازندگان داخلی برنامه های توسعه ای در مسیر تکمیل زنجیره ارزش را تحقق بخشید و نقش آفرینی شرکتهای دانش بنیان و پارکهای علم و فناوری نیز میتواند اثر بخش باشد. شاهمیرزایی گفت با تلاش و پشتکار میتوان برنامه های توسعه ای را در مسیر تکمیل زنجیره ارزش تحقق بخشید و نقش جوانان برای توسعه این صنعت ارزش آفرین دارای اهمیت خاصی است.

ابزارهای توسعه زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی
اما توسعه زنجیره ارزش مخصوصا در صنعت پتروشیمی به سادگی به دست نیامده و ابزارهای مختلفی در این مسیر به کمک آمده اند. شاید مهم ترین دلیل توسعه زنجیره ارزش را بتوان در افزایش حجم تولید در صنایع بالادستی دانست که خروجی آن به تغذیه بیشتر صنایع تکمیلی و پایین دستی منتهی شده است. در کنار آن حضور بورس کالا به عنوان ابزاری برای رابطه معقول بین خریدار و فروشنده نیز شایان ذکر است اگرچه در نهایت باید به تلاشها در حوزه صنایع تکمیلی با افزایش ظرفیت تولید و رشد فناوریها نیز اشاره کرد.
صنعت پتروشیمی قابل قیاس با قبل از ورود به بورس کالا نیست رئیس انجمن ملی صنایع پلیمر ایران در خصوص شایعه توقف برخی فعالیتهای بورس کالا که البته تکذیب شد گفت: شرایط صنعت پتروشیمی قبل از ورود به بورس کالا قابل قیاس با امروز که شرکتها نیازهای خود را از بورس تامین میکنند نیست و طرح مواردی این چنینی با هدف تضعیف بورس کالا است.


«سعید» ترکمان در گفت و گو با «ایرنا» به کمبود عرضه پت گرید بطری و ناهماهنگی های ایجاد شده برای تامین کافی این محصول اشاره کرد و اظهار کرد اعضای کمیته تنظیم بازار با توجه به التهاباتی که هر ساله در تابستان برای بازار پست اتفاق میافتد در انتهای سال قبل مصوبه ای را ابلاغ میکنند که اواخر سال گذشته نیز طبق آن مصوبه کمبود پت پیش بینی و به پتروشیمی تندگویان تکلیف شد تا عرضه تلفیقی را برای ابتدای سال ۱۴۰۲ داشته باشد. ترکمان ادامه داد: براساس آمارها تاکنون واردات محدود چندهزار تن پت صورت گرفته و حتی همین میزان کم هم توانست از التهابات بازار کم کند و رقابت ها را پایین بیاورد. رئیس انجمن ملی صنایع پلیمر ایران با تاکید بر اینکه اگر پت در بورس کالا عرضه نمیشد بدون شک امروز شاهد رقابتهای شدیدتر و قیمتهای به مراتب بالاتری بودیم :گفت: بررسی بازار پتروشیمی قبل و بعد از ورود محصولات به بورس کالا نشان میدهد که در گذشته و قبل از ورود کالاها به بورس ناکارآمدی های زیادی وجود داشت و تصور صنایع پایین دستی این است که قسمتی از اتفاقات فعلی به اقتصاد کلان کشور باز می گردد. سیاستگذاران در اقتصاد کلان باید توجه کنند که بستری همچون بورس کالا دماسنج بازار است و اگر نوسانی در قیمت مشاهده میشود ناشی از فرآیندهای عرضه و تقاضا در بازار است و این موارد باید با هماهنگی همه دستگاه ها مرتفع شود.